Phan Hoàng- từ “Bước gió truyền kỳ” đến “Những ngọn gió vô danh"

Nhân kỷ niệm 35 năm ngày đất nước thống nhất, một đoàn văn nghệ sĩ gần 30 người của TP.HCM đã lên đường tham gia trại sáng tác xuyên Việt “Tiếp bước truyền thống- xây dựng tương lai”, từ ngày 15.4 đến 25.4, do Thành Đoàn lần đầu tiên tổ chức, với sự bảo trợ của Saigontourist. Đông đảo nhất là lực lượng nhạc sĩ, ca sĩ như Nguyễn Ngọc Thiện, Phan Long, Nguyễn Văn Hiên, Phạm Đăng Khương, Nguyễn Thập Nhất, Lê Quốc Dũng, Phan Thị Thanh Bình, Xuân Nghĩa, Viết Duy,… kế đến là nhà văn, nhà báo và nghệ sĩ nhiếp ảnh. Trong số đó có hai nhà thơ tiêu biểu trưởng thành sau năm 1975 là Phạm Sĩ Sáu và Phan Hoàng.

Nếu như Phạm Sĩ Sáu xuất thân từ người lính tình nguyện ở chiến trường Campuchia và trở thành nhà thơ quân đội tiêu biểu nhất của thế hệ mình, thì Phan Hoàng lại bước ra từ phong trào thơ sinh viên và đã sớm khẳng định một giọng điệu thơ riêng trẻ trung trí tuệ. Trên bước đường thơ của mình, Phan Hoàng luôn hướng về chiều thẳm sâu của nguồn cội, của văn hoá Việt, đặc biệt là hành trình mở cõi và giữ nước của cha ông. Từ năm 2004, bài thơ “Bước gió truyền kỳ” của Phan Hoàng thể hiện hình ảnh sống động khẩn hoang mở đất bằng mồ hôi, máu và danh dự của tổ tiên, đã được trao giải thưởng của tạp chí Văn nghệ Quân Đội:

“bước gió dịu dàng kiệu hoa Huyền Trân
tay gạt nước mắt tay cầm nhan sắc
không tướng không quân
xông pha đắp bồi hình hài đất nước

bước gió vó ngựa uy phong Lê Thánh Tôn
lưng kiếm túi thơ
rừng nghinh biển đón
phất cờ mở rộng biên cương tổ quốc”

“Bước gió truyền kỳ” đầy hào sảng cũng đã nhanh chóng chiếm được cảm tình của nhiều người yêu thơ, được chọn mở đầu cho chương trình Thơ trẻ “Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long” trong Ngày Thơ Việt Nam tại TP.HCM lần thứ 8 năm 2010.

Và lần này, trong chuyến xuyên Việt đến với những vùng đất lịch sử một thời hào hùng và bi thương với những cái tên nổi tiếng như căn cứ Chu Lai, sông Bến Hải, thành cổ Quảng Trị, Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn, cầu Hàm Rồng,… anh cũng đã xúc động ghi lại bằng những câu thơ sâu lắng trong bài “Những ngọn gió vô danh” thật ám ảnh: “người từ ngàn năm người không tên tuổi/ bỗng gió theo về bỗng gió bay đi”.

Xin giới thiệu đến bạn đọc hai bài thơ ở hai thời điểm khác nhau của Phan Hoàng. Qua đó cũng để thấy rằng, bên cạnh đa số  các nhà thơ trẻ sa đà vào “cái tôi” lằng nhằng tình yêu, tình dục thì cũng có những nhà thơ biết tự khám phá tâm hồn mình, dân tộc mình bằng lối đi riêng vừa quen thuộc vừa lạ lẫm.

Bước gió truyền kỳ

thức dậy trong ta bước chân huyền thoại
thức dậy trong ta ngọn gió trăng rằm
thức dậy trong ta nỗi buồn cổ tích
thức dậy ước mơ khí phách cha ông

ước mơ bao dung tình sông
ước mơ hiên ngang dáng núi
ước mơ ủ mầm khí thiêng
bật từ đất đai ngàn xưa trấn biên
âm vang bước gió truyền kỳ
lớp lớp người người
tay kiếm tay cờ
lớp lớp người người
mắt chớp lửa mặt trời phương nam
lẹ hơn sóc
mạnh hơn hổ báo
nhanh hơn tiếng hú rừng hoang
lẫm liệt lao mình
                              máu
                              máu
                              máu
                            mở cõi 
                              máu
                              máu
                              máu
                         giữ…… nước

ước mơ ủ mầm hạt lúa ca dao
bật từ đất đai ngàn xưa trấn biên
âm vang bước gió truyền kỳ
lớp lớp người người
tay cuốc tay cày
lớp lớp người người
mắt xua mây xám biển Đông
lưng bóng nắng
mồ hôi lạnh
ngực dằn từng cơn ho cơn sốt gió bấc gió nam cồ
chân ngăn từng dòng nước khách nước lũ
                   vật vã
                  kiên trì
                   tự lực
               khẩn hoang
ơi lớp lớp người người
hiên ngang đôi cánh ước mơ chim Việt
đôi cánh Lạc Long Quân
đôi cánh Âu Cơ
bay từ đất thiêng trung thành voi phục Phong Châu
bay từ khí thiêng oai hùng rồng lượn Thăng Long

ơi lớp lớp người người
hiên ngang đôi cánh ước mơ chim Việt
đôi cánh ngàn năm
ước mơ ngàn năm
âm vang bước gió truyền kỳ

bước gió dịu dàng kiệu hoa Huyền Trân
tay gạt nước mắt tay cầm nhan sắc
không tướng không quân
xông pha đắp bồi hình hài đất nước

bước gió vó ngựa uy phong Lê Thánh Tôn
lưng kiếm túi thơ
rừng nghinh biển đón
phất cờ mở rộng biên cương tổ quốc

bước gió Nguyễn Hoàng
bước gió Lương Văn Chánh
bước gió Nguyễn Hữu Cảnh
bước gió những đoàn quân vô danh
bước gió những lưu dân vô danh
bước gió những thi sĩ vô danh
bước gió những mỹ nữ vô danh
nhập hồn xóm làng
nhập hồn sông suối
nhập hồn núi rừng
nhập hồn đại dương
nhập hồn lịch sử

ơi lớp lớp người
hiên ngang đôi cánh ước mơ chim Việt

Những ngọn gió vô danh

người ơi từ đâu theo gió bay đi
từ đâu hồn thiêng bay về cùng gió

đêm đêm bỗng nghe bóng cây ngọn cỏ
tiếng ai trong gió lạnh rơi thì thầm

đêm đêm bỗng nghe rừng xanh thành cổ
bước ai trong gió lặng trôi bềnh bồng

người mới con trai người vừa con gái
ước mơ căng tràn ngực gió thanh xuân

người lên đầu non người xuôi cuối bể
xác bỗng mây bay hồn về đất mẹ

người từ ngàn năm người không tên tuổi
bỗng gió theo về bỗng gió bay đi