Murakami - người khổng lồ của văn học hậu chiến

Với 30 năm cầm bút, ông đã vẽ nên bức tranh một Nhật Bản hậu chiến bao trùm bởi tâm trạng lãnh đạm, chán nản qua những trang văn khi siêu thực, lúc kỳ ảo và rải rác pha trộn những yếu tố tâm lý, triết học phương Tây.

Murakami còn là dịch giả nổi tiếng của văn học Mỹ hiện đại, với việc chuyển ngữ sang tiếng Nhật những kiệt tác của các nhà văn như F. Scott Fitzgerald, Truman Capote và J.D. Salinger. Ông cũng viết sách phi hư cấu với cuốn ký sự Underground (Ngầm) phát hành năm 1997 - một tuyển tập các bài phỏng vấn những nạn nhân của cuộc tấn công tàu điện ngầm Tokyo năm 1995 do giáo phái Aum thực hiện.

Cuốn tiểu thuyết mới nhất của ông 1Q84, đã được dịch sang tiếng Anh, hiện là tác phẩm bán chạy nhất ở Nhật, với hơn 2 triệu bản đã được tiêu thụ kể từ khi ra mắt vào tháng 5. Sách của Murakami đã được dịch ra hơn 40 ngôn ngữ trên thế giới.

Vậy Haruki Murakami là ai?

Murakami sinh ngày 12/1/1949 tại Kyoto. Nhưng gia đình ông sớm chuyển đến Ashiya - nơi nhà văn tương lai sống hết quãng tuổi thơ còn lại. Bố mẹ ông đều là giáo viên văn học Nhật - một thực tế vẫn thường được coi là nguyên nhân đưa Murakami sớm tiếp xúc với âm nhạc và văn học phương Tây.

"Bởi bố tôi là giáo viên văn học Nhật, nên tôi muốn làm thứ gì đó khác. Nên tôi đọc Kafka, Dostoyevsky và Tolstoy. Tôi rất thích. Đến nay, Dostoyevsky vẫn là thần tượng của tôi", nhà văn chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với San Francisco Chronicle.

Murakami theo học tại Đại học Waseda, Tokyo, nơi ông gặp và cưới người vợ của mình Yoko. Từ 1974 đến 1981, Murakami và vợ mở quán cà phê nhạc jazz tên là Peter Cat. Ông viết cuốn tiểu thuyết đầu tiên Hear the Wind Sing (Lắng nghe gió hát) khi mới 29 tuổi, viết từng đoạn một, sau những buổi làm việc tại quán bar của mình. Tác phẩm đoạt giải thưởng văn học Nhật Gunzo Shinjinsho.

Murakami tiếp tục xuất bản vài cuốn sách nữa nhưng thành công đầu tiên chỉ đến với ông năm 1987 với Norwegian Wood (Rừng Nauy). Tác phẩm đã bán được hơn 2 triệu bản tại Nhật, đưa ông trở thành một nhà văn ngôi sao.

Sau đó, Murakami cùng vợ du lịch châu Âu và định cư ở Mỹ từ 1991. Năm 1995, ông trở về Nhật Bản sau trận động đất Kobe và cuộc tấn công tàu điện ngầm Tokyo và sống ở quê hương từ đó.

Phong cách văn chương của Murakami là gì?

Những câu chuyện của Murakami điển hình bởi những đối thoại hài hước và những cốt truyện siêu thực, thường xuyên sử dụng nhiều ẩn dụ và các liên tưởng liên quan đến văn hóa châu Âu và Mỹ.

Murakami từng nói, ông bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi những nhà văn Mỹ như Kurt Vonnegut, Raymond Chandler, Richard Brautigan cũng như Franz Kafka và Fyodor Dostoyevsky.

Trong một bài phê bình năm 2005 trên tờ The New Yorker, tác giả John Updike từng viết: "Dù tác phẩm của ông nhan nhản sự tham khảo văn hóa đương đại Mỹ, đặc biệt là âm nhạc bình dân; dù ông miêu tả chi tiết sự sáo rỗng, tầm thường của giới trẻ phương Tây, lối kể chuyện của ông vẫn rất đáng mơ ước và gần với tính chất siêu thực mềm dẻo, linh hoạt của Kobo Abe hơn là tính chất cứng nhắc, mãnh liệt của Yukio Mishima và Jun'ichirō Tanizaki.

Những giải thưởng nào ông đã giành được?

Murakami đã giành được rất nhiều giải thưởng văn học, bao gồm giải Junichiro Tanizaki 1985 và giải Franz Kafka năm 2006 cho cuốn Kafka on the Shore (Kafka bên bờ biển).

Tháng 1 năm ngoái, ông còn nhận được giải thưởng Jerusalem do nhà nước Israel trao tặng. Và đầy hy vọng hơn hết, Murakami được đánh giá là một trong những ứng viên của Nobel Văn học nhiều năm qua.