Hàn Hàn - con ngựa bất kham của văn học Trung Quốc

Kể từ năm 2000, khi bắt đầu xuất hiện trên văn đàn Trung Quốc lúc mới 17 tuổi với cuốn tiểu thuyết best-seller đầu tiên - Triple Gate, Hàn đã khôn khéo khai thác những trạng huống ưu sầu của tuổi trẻ qua những câu chuyện về các nhân vật trong độ tuổi mười tám đôi mươi. Là một trong những nhà văn có thu nhập cao nhất Trung Quốc, Hàn Hàn còn được coi là người tiên phong của một thế hệ sinh ra trong thời kỳ mở cửa của Trung Quốc. Nhà hoạt động xã hội nổi tiếng Ngải Vị Vị (Ai Weiwei) từng nhận xét, Hàn Hàn là "một chàng trai can đảm, thông minh, năng động, hài hước". Ông tiên đoán, anh chính là kẻ sẽ "đào mồ chôn thế hệ các nhà văn và nghệ sĩ già cỗi của Trung Quốc".

Dự đoán này không phải là không có cơ sở khi Hàn chẳng ngần ngại chọc tức các nhà văn đã thành danh bằng những phát biểu không cần dè dặt. Cậu học trò từng bỏ dở bậc học phổ thông lại ngang nhiên nói: "Bất chấp sự sống sượng và non nớt, bất chấp sự vụng về trong lối viết của họ, tương lai của nền văn học thế giới sẽ phụ thuộc vào các nhà văn 8X. Họ cần phải kiêu ngạo hơn. Nhà văn là phải kiêu ngạo". Nhưng tất nhiên, dù có can đảm, mạnh bạo đến đâu, cây bút từng xuất bản 14 cuốn sách vẫn tránh xa những vấn đề nhạy cảm của đời sống Trung Quốc hiện nay như dân chủ, quyền con người. Lydia Liu, giáo sư Văn học Trung Quốc tại Đại học Columbia nhận xét, Hàn Hàn là một kẻ nổi loạn có tính toán. Theo Liu, các nhà văn thế hệ 8X dường như có một thỏa thuận ngầm với giới cầm quyền Trung Quốc rằng: "Hãy để cho chúng tôi tự do vui chơi, chúng tôi sẽ để các ông tự do điều hành đất nước".

"Hàn Hàn cũng nổi tiếng với những nhận định sắc sảo về đất nước, nhưng anh ta không thực sự muốn làm như vậy. Ngôn ngữ trong tác phẩm của anh được viết một cách rất khôn khéo, để làm sao thật dễ đọc, dễ hiểu với hết thảy mọi người ", Liu nói.

... nhưng anh lại là một tay đua ôtô nổi tiếng.

Ngay cả trong cuộc sống đời thường, Hàn Hàn cũng là nhân vật rất đặc biệt. Là con trai một biên tập viên của một tờ báo nhỏ ở Thượng Hải, Hàn Hàn sinh ra trong một gia đình khá giả. Anh ăn vận chải chuốt, dường như có phần hơi ẻo lả, thiếu nam tính so với hình ảnh quen thuộc của cánh mày râu Trung Quốc. Hàn Hàn cư xử nhẹ nhàng nhưng lại rất "cứng" trong các cuộc trả lời phỏng vấn, nhất là với những câu hỏi, đặc biệt là với những câu hỏi về vị trí của anh trên văn đàn Trung Quốc. "Rất khó đánh giá một người nếu chỉ dựa trên tác phẩm của mỗi anh ta. Nếu bạn tỏ ra ngớ ngẩn, người đời sẽ coi thường bạn. Nhưng nếu bạn tự đánh giá mình quá cao, điều đó cũng không có lợi", Hàn Hàn nói.

Nhưng khi được tạp chí Time, Mỹ, hỏi về các nhà văn khác, Hàn Hàn lại tránh né: "Tôi thường không làm các phép so sánh như vậy. Và thành thật mà nói, có lẽ độc giả Mỹ cũng chẳng mấy quan tâm đến văn học Trung Quốc". Bản thân anh cũng vậy. "Tôi không đọc tiểu thuyết nữa. Tôi chỉ đọc tạp chí. Tôi đã không còn đọc sách từ cách đây 7-8 năm. Tôi nghĩ tôi đã đọc đủ rồi", Hàn Hàn nói.

Lập ngôn trong tác phẩm và trên báo chí dường như vẫn là chưa đủ, Hàn Hàn còn thường xuyên gây ầm ĩ với những bài viết trên blog. Bắt đầu từ năm 2006, blog của anh đến nay thu hút hơn 200 triệu lượt người xem, đưa anh trở thành một trong những blogger được đọc nhiều nhất trên thế giới. Ở đó, Hàn Hàn trình bày quan điểm của mình về đủ thứ, từ đua xe tới các vấn đề xã hội bóng bỏng trong ngày. "Danh tiếng hay của cải đều không thay đổi được sự trung thực và sắc sảo trong những lời bình luận của anh ấy", tác giả trẻ Trương Duyệt Nhiên nhận xét.