Canh mướp giã lạc

Năm nào về quê tôi cũng thấy cổng nhà nội rợp bóng xanh rì bởi giàn mướp trĩu quả. Nhớ những buổi trưa hè trốn ngủ cùng lũ bạn trong xóm lăn lê những trò đánh khăng đánh đáo ở cổng mà chẳng sợ nắng đến mặt. Có lần nghịch dại, mấy đứa đố nhau xem đứa nào nhảy lên với được nhiều mướp trên giàn nhất. Cuối cùng giàn mướp của bà tan tác, quả gãy mất nửa, quả vừa non đã rụng. Bữa ấy tôi bị nội quật cho mấy roi, đến giờ thỉnh thoảng về quê nội vẫn nhắc lại kỷ niệm ấy.

Mướp là cây dễ trồng nhưng không phải ai trồng cũng sai quả, nội tôi mát tay nên năm nào giàn mướp cũng chi chít quả.

Hôm nào chán cơm nội lại giã lạc nấu canh mướp để đổi vị cho cháu gái cưng. Mướp nội trồng là loại mướp hương, vừa cắt khỏi dây đã thơm lừng chứ chưa kể khi nấu. Nội thường chọn mướp non, vỏ còn đang mỏng, chỉ cần nạo qua đã đến ruột, những quả như thế ngọt và thơm nhất.

Giàn mướp trước nhà nội - Ảnh: Kim Oanh

Nồi canh mướp giã lạc của nội nấu rất đơn giản. Lạc để sống không rang, ngâm qua chút nước cho tróc vỏ rồi đem vào cối giã nhỏ. Tôi thường lanh chanh đòi giã lạc với nội nhưng được vài nhát đã thở hổn hển.

Mướp rửa sạch thái miếng mỏng. Sau khi phi thơm hành mỡ, nội cho mướp vào xào qua mắm muối rồi xúc ra bát để riêng. Nước mướp xào nội để nguyên đổ lạc đã giã vào cho ngấm, thêm chút nước cứ thế ninh đến khi nào lạc nhừ.

Nội bảo không để mướp ninh lẫn với lạc vì miếng mướp chín quá sẽ nát và thâm, ăn vừa không ngon lại xấu con mắt. Vì thế khi nước đã ngả màu trắng sữa, thêm nước đủ ăn rồi cho mướp vào đun sôi lên nêm gia vị là được. Để nồi canh dậy mùi, nội cho thêm vài cọng rau húng cho thơm.

Nồi canh vừa bắc ra ngào ngạt mùi mướp hương, đưa một chút lên miệng đã thấy vị ngọt đậm đà của dầu lạc. Vị bùi ngọt của lạc quyện trong vị thanh mát của mướp non - hương vị chân quê của món canh mướp giã lạc ấy trở thành một phần trong ký ức tuổi thơ tôi.