Website văn chương, xin đừng là con tàu mắc cạn

Bản sắc website - Phong cách người viết

Khác với những website văn chương của các hội, nhóm, cơ quan báo chí, website cá nhân cho thấy được cá tính cũng như sự đầu tư có tầm nhìn của các nhà văn. Lập ra một website không khó nhưng để duy trì hoạt động, tạo sự hấp dẫn, mới mẻ và đón đợi của độc giả là cả một vấn đề. Về điểm này, quechoa.vn của nhà văn Nguyễn Quang Lập hiện tại đang là website văn chương hạng nhất. Phong cách báo chí, thời cuộc, văn chương và cả cuộc sống riêng tư được nhà văn nhào nặn một cách khéo léo, hài hước. Thời gian gần đây, việc cập nhật những bài viết mới từ các website hay của bạn bè khiến trang web này không chỉ thu hút người yêu văn chương mà còn nhận được sự quan tâm của đông đảo các bạn đọc khác. Đó cũng là một cách phát huy giá trị tiềm năng của website, điều mà trước đó đã có tiền lệ, thông qua website của nhà văn Trần Nhương.

Có lượng bài khá đồ sộ, trang web của nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo cũng là địa chỉ hội ngộ của nhiều người yêu thơ-nhạc. Khá cởi mở và đa chiều trong cách thể hiện nhiều chủ đề khác nhau, đặc biệt ưu tiên những bài viết của các bạn đồng nghiệp, website của nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo cho thấy nét tính cách phóng khoáng cũng như quan điểm hết sức thoáng trong việc chia sẻ và thu nhận ý kiến. Một nữ nhà văn khác, Phong Điệp, với tư duy báo chí thông minh, cũng có một website văn chương có tuổi thọ đáng nể, thu hút không ít những người làm báo, viết văn. Sự ngăn nắp trong thể hiện của phongdiep.net cho phép những độc giả bận rộn dễ dàng tìm thấy vấn đề mình quan tâm. Bên cạnh những tin tức, bình luận là phần giới thiệu về các tác giả, tác phẩm được trình bày khá khoa học và khách quan, tất nhiên không thể thiếu được dấu ấn của tác giả với một cách trình bày rất khiêm tốn và dễ chịu.

Hai nữ nhà văn ăn khách nhất nhì làng văn Việt hiện nay là Dương Thụy và Trang Hạ cũng không hổ danh khi mang đến những website văn chương mang đậm phong cách của mình. Với Trang Hạ là cách vào chuyện một cách thẳng tưng, có chút gì đó hầm hố, bất cần trong thể hiện suy nghĩ của cá nhân. Tuy vậy, mảng sáng tác vẫn được Trang Hạ chăm sóc khá kỹ lưỡng, đặc biệt là phần truyện và tiểu thuyết dịch. Còn Dương Thụy, phong cách nhẹ nhàng, đơn giản được phát huy một cách tối đa trên website của chị.

Hãy coi độc giả là trung tâm

Khác với những blog, facebook mang tính riêng tư, một khi đã phát triển thành website đồng nghĩa với việc tác giả đã xác định mang tinh thần tác phẩm và quan điểm chính thống của mình đến với công chúng, độc giả. Bên cạnh giá trị giải trí, mở mang tầm nhìn, website phải thể hiện sự công phu, tâm sức của người gây dựng. Lập một trang web rồi để bài vở lèo tèo năm thì mười họa không khác nào xây một căn nhà đẹp nhưng lại không có đầy đủ tiện nghi sử dụng hoặc bỏ hoang. Điều này vô hình trung phụ lại niềm mong mỏi của độc giả cũng như tạo sự nghi ngờ về nhiệt huyết của nhà văn. Trường hợp của Nguyễn Ngọc Tư là một thí dụ. Rất nổi tiếng về mặt văn tài, thế nhưng nhìn vào website của nhà văn này, có thể thấy sự thưa vắng của bài vở. Công nhận là một số bài của Nguyễn Ngọc Tư mang thông tin khá hữu ích và được độc giả ngóng đợi, nhất là giới thiệu sách sắp ra. Nhưng bên cạnh đó, có khá nhiều bài mang trọng trách lấp chỗ trống mà người tinh ý sẽ nhanh chóng nhận ra. Chưa kể việc người hâm mộ ngóng dài cổ mới được nữ nhà văn “chiếu cố mưa móc” cho một bài.

Giống như những tiện ích thông tin khác của thời đại kỹ thuật số, văn chương qua mạng cũng phải thể hiện được sự khúc chiết, ngắn gọn, khoa học mà vẫn đầy đủ thông tin và bám sát được tinh thần thời cuộc. Có những tác phẩm được ưa chuộng, cộng với một website văn chương đình đám có thể coi là thành công khá hoàn hảo của một người sáng tác. Tuy vậy, với Dương Thụy, Nguyễn Ngọc Tư, website của các chị có vẻ còn hơi mỏng so với gia tài văn chương khá nổi tiếng. Sự đầu tư kỹ lưỡng và chăm chút cho những trang web của các nhà văn này là điều nên chăng?

Không khó để nhận thấy hiện nay có khá nhiều cây bút trẻ sử dụng website văn chương cho những mục đích cá nhân khá ích kỷ, đó là K, DL, HYA... - dùng website để khoe khoang thành tích bài đăng báo, để post ảnh gợi cảm khoe thân hình quyến rũ hơn là chăm chút cho phần đọc, hiểu của độc giả. Những bài viết với lượng thông tin khá thú vị nhưng bị kéo lê quá dài dòng và PR bản thân lộ liễu gây đứt quãng cảm xúc và cả niềm tin. Tất nhiên, đó là lựa chọn của những cây bút chưa thể có được một chỗ đứng vững chãi trong làng văn. Trường hợp một số website mới đây bị đóng cửa do lượng thông tin táo bạo cũng khiến nhiều người suy nghĩ. Tương tự, website của nhà văn Nguyễn Quang Lập thường xuyên bị chặn cũng là điều đáng e ngại cho những cây bút hay động chạm đến những vấn đề nhạy cảm.

Thiết nghĩ, việc thể hiện một cách hài hòa bản sắc cá nhân cũng như “chiều chuộng” sự theo dõi và khơi gợi tư duy sâu kín của độc giả là điều làm nên thành công của một website văn chương. Rất tiếc hiện nay, làng văn Việt chưa có nhiều những “mảnh đất lắm người nhiều ma” như thế.