* Xin Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cho biết một số thành công của Văn học Việt Nam từ sau Hội nghị Quốc tế giới thiệu văn học Việt Nam ra nước ngoài lần thứ nhất (năm 2002)?
Nhà thơ Hữu Thỉnh: Phải nói rằng Hội nghị lần thứ nhất tuy quy mô chưa thực lớn và thời gian khiêm tốn, chỉ hơn 3 ngày thôi, nhưng từ đó đến nay sau 7 năm thì chúng ta đã giới thiệu được một khối lượng tương đối các tác phẩm văn học Việt Nam ra nước ngoài. Thí dụ đã có 7 nước dịch Nhật ký trong tù, thêm 5 nước dịch tác phẩm của Nguyễn Du, rồi có những nước dịch thơ Bà huyện Thanh Quan, Hồ Xuân Hương. Đó là văn học cổ điển. Còn văn học trẻ thì rất nhiều nước dịch. Sau hội nghị lần thứ nhất thì tốc độ, số lượng của văn học dịch Việt
* Ông có thể cho biết một số nét mới sẽ diễn ra trong Hội nghị lần thứ hai này?
Nhà thơ Hữu Thỉnh: Lần này Hội nghị sẽ được tổ chức với quy mô lớn hơn. Đối tượng mời là các dịch giả, các nhà văn đã viết về Việt
Ngoài các dịch giả nước ngoài, lần này, chúng tôi còn mời rất nhiều dịch giả Việt
Đổi mới tiếp theo là có rất nhiều nhà xuất bản tham gia hoạt động này. Trước kia chúng ta chỉ chú ý đến nhà văn mà không chú ý đến điều quan trọng chính là sách xuất bản ở đâu. Lần này chúng tôi mời 20 nhà xuất bản lớn trên thế giới về tham dự. Và ngay trong hội nghị này, chúng tôi tổ chức lễ ký kết các văn bản hợp tác giữa các nhà văn Việt Nam và các nhà xuất bản, các cơ quan báo chí xuất bản lớn trên thế giới để bắt tay vào việc biên dịch.
*Thưa ông, mặc dù sau hội nghị lần thứ nhất, đã có nhiều tác phẩm Văn học Việt Nam được đưa ra thế giới, nhưng nếu so với các tác phẩm Văn học dịch trong nước thì hình như việc đưa văn học Việt Nam ra nước ngoài còn khá khiêm tốn?
Nhà thơ Hữu Thỉnh: Phải nói là chúng ta dịch tác phẩm của các nhà văn nước ngoài rất nhiều nhưng các tác phẩm văn học Việt
* Vậy có cách nào để gỡ được vấn đề này không?
Nhà thơ Hữu Thỉnh: Chúng ta phải quan tâm đầu tư cho các dịch giả. Tại sao sáng tác trong nước thì có giải thưởng này, giải thưởng kia; dịch nước ngoài sang ta cũng có giải thưởng mà dịch của ta ra nước ngoài lại không có. Đây là một điều cần xem xét lại.
Trao giải thưởng cho các dịch giả là rất đáng hoan nghênh, tuy nhiên trong dịp hội nghị này, Hội mới chỉ thực hiện trao kỉ niệm chương cho các dịch giả. Dù vẫn còn sơ khai nhưng đây dẫu sao cũng là tín hiệu tốt chứng tỏ rằng, các dịch giả đang dần nhận được sự đánh giá đúng mức về tầm quan trọng cũng như nhận được sự quan tâm xác đáng của Hội.
Bên cạnh đó, quan tâm và đầu tư cho các dịch giả là chính đáng. Hiện cũng đã có ý kiến về việc thành lập Viện dịch thuật Việt
* Theo ông thì có nên lập một Viện Dịch thuật Việt
Nhà thơ Hữu Thỉnh: Về ý kiến này thì trước kia nhiều người cho nên quy Viện dịch thuật Việt Nam về Uỷ ban khoa học xã hội và nhân văn, nhưng theo tôi đó chỉ là nơi nắm tổng thể về các ngành khoa học xã hội, cũng chẳng có nhà văn nào tại đó, bởi vậy nên đưa Viện dịch thuật về Hội Nhà văn. Hội có nhiều nhà văn chuyên sâu, tìm tòi nghiên cứu và am hiểu về văn học.
* Nhận xét về tình hình dịch thuật văn học Việt Nam ra nước ngoài, nhà thơ Trần Đăng Khoa và nhà văn Y Ban chia sẻ:
Nhà thơ Trần Đăng Khoa: Hiện nay, dịch từ nước ngoài sang tiếng Việt đang được làm rất tốt, gần như sự kiện văn học nào của thế giới vừa xuất hiện thì ở trong nước cũng đã có thông tin phản ánh. Nhưng việc dịch văn học Việt ra tiếng nước ngoài thì khó lắm. Bởi vậy, cần phải có sự kết hợp của các dịch giả, nhà văn Việt Nam với các dịch giả, nhà văn của nước ngoài thì mới thành công được.
Đơn cử một trường hợp hi hữu về dịch thuật ở nước ta: nhà thơ Nguyễn Duy có hai câu thơ rằng “Nhìn quanh gò đống phập phồng/ Bao nhiêu con gái ngủ trong tuyết dày”. Có dịch giả đã tìm đến nhà thơ Trần Đăng Khoa để hỏi tại sao lại làcon gái ngủ trong tuyết dày. Lúc ấy Trần Đăng Khoa có nói, phải dịch theo ý, theo tinh thần của câu thơ chứ không phải dịch chữ ra chữ. Nhưng cuối cùng dịch giả vẫn dịch rằng có rất nhiều con gái ngủ trong tuyết. Vậy là từ một câu thơ tả tuyết trắng lại trở thành một câu thơ tả nghĩa địa!
Nhà văn Y Ban: Hiện nay, Hội Nhà văn Việt
Nếu dẫn bạn bè quốc tế ra Đinh Lễ (phố bán sách “rẻ” nổi tiếng) hay các trung tâm sách thì chỉ thấy toàn sách dạy lối sống, sách dạy làm giàu và sách dạy... làm tình như thế nào thôi. Sách văn học Việt
Hội nghị quốc tế giới thiệu văn học Việt Nam ra thế giới lần thứ 2 sẽ diễn ra từ ngày 5-10/1/2010 tại Hà Nội và Quảng Ninh. Sau hội nghị lần thứ nhất được tổ chức năm 2002 đã có những thành công nhất định, Hội nghị lần này được tổ chức có quy mô lớn với nhiều điểm mới hơn. Theo Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Hữu Thỉnh thì sau hội nghị lần này, Hội Nhà văn sẽ cố gắng tổ chức đều đặn các hội nghị tiếp theo mỗi năm một lần. Đây là cơ hội để tập hợp, đoàn kết đội ngũ dịch giả văn học Việt Nam trong và ngoài nước, giúp họ có cái nhìn toàn diện, đúng đắn về diện mạo văn học Việt Nam, chọn giới thiệu được những tác phẩm tiêu biểu của chúng ta ra với thế giới. Trong khuôn khổ chương trình này sẽ diễn ra Triển lãm Sách văn học được dịch ở Việt Nam và các sách Việt Nam đã được dịch ra nước ngoài. |
Tác giả: Mai Lan
Nguồn tin: Văn học quê nhà
Ý kiến bạn đọc