ĐH Hội nhà văn: Tham luận và vỗ tay!

Quá mệt vì... nghe tham luận

Là những người không có điều kiện đi sâu vào văn chương, cũng không rõ "nội tình" của Hội Nhà văn, tham dự một ngày ĐH, chúng tôi liên tục chứng kiến cảnh các đại biểu phía dưới hội trường vỗ tay. Lúc đầu còn băn khoăn không biết đó là tiếng vỗ tay tán dương hay phản đối nhưng sau mới biết đó là màn vỗ tay... để mời các diễn giả xuống.

Đầu giờ chiều, chủ tịch đoàn thông báo có tới hơn 100 đại biểu đăng ký đọc... tham luận, và hầu hết là những tham luận dài làm nhiều hội viên ngồi phía dưới không khỏi... thở dài vì phải chuẩn bị tâm thế nghe và nghe. Dù chỉ có 18 tham luận được đọc nhưng chừng đó cũng đủ để nhiều người lắc đầu.

Rất ít tham luận vài phút, đa phần là trên 10 phút, vượt quá thời lượng cho phép. Chủ tịch đoàn thì liên tục nhắc nhở các diễn giả hãy nói thật ngắn gọn, thậm chí phải cắt ngang bài tham luận khi các đại biểu vẫn còn đang say sưa đọc mà chưa có dấu hiệu kết thúc.

3 giờ đồng hồ phải ngồi nghe tham luận trong không khí khá nóng của hội trường, không được nghỉ giải lao khiến nhiều đại biểu đã tự ra ngoài, chọn cách ngồi bệt xuống đất để cho đôi tai mình được thư giãn. Nhà văn Nguyễn Văn Thọ từ Đức trở về còn nói đùa rằng hãy chú thích ảnh là chỉ vì các đại biểu đọc tham luận dài quá mà mọi người phải ra ngoài ngồi.

Phần đọc tham luận quá dài. Nhiều diễn giả năm lần bảy lượt bị vỗ tay... mời xuống.

Do cần thêm thời gian để ban kiểm phiếu hoàn tất công việc của mình (mà công việc này được tiến hành từ... 11h30 sáng nhưng tới 5h chiều vẫn chưa xong) nên phần đọc tham luận cứ kéo dài mãi ra. Phía dưới, nhiều tiếng than: "Quá lâu!". Có đại biểu bảo "nếu chỉ vì chờ kết quả bầu BCH mà phải ngồi nghe tham luận thế này thì vất vả quá!".

Phần tham luận được các đại biểu bầu chọn là "tham luận ngắn nhất" là của nhà thơ Lê Phương Liên bởi nó chỉ kéo dài chưa đầy 2 phút. Đây không chỉ là tham luận ngắn nhất ở Đại hội này mà còn được xếp vào hàng tham luận ngắn nhất của tất cả các kỳ đại hội Hội nhà văn. Đại biểu phía dưới vỗ tay ầm ầm sau khi chị kết thúc tham luận của mình một cách chóng vánh.

Tuy nhiên, hầu hết các tham luận đều dài ơi là dài. Các đại biểu về sau cũng vì sợ... bị mời xuống sớm nên rào trước: "Tôi chỉ đọc tham luận ngắn gọn". Có rất ít tham luận không bị các hội viên dưới hội trường... vỗ tay mời xuống giữa chừng còn đa phần bị vỗ tay mời xuống tới 2-3 lần, có người "cá biệt" nhận được tới 5 tràng pháo tay như tham luận của nhà văn Võ Khắc Nghiêm.

Vất vả... vì đọc tham luận

Những tràng pháo tay đột ngột giữa chừng thi thoảng làm các diễn giả... giật mình lo lắng. Nhà văn Phan Trọng Thưởng thắc mắc: "Tôi không biết đây là tràng vỗ tay tán thưởng hay vỗ tay để mời xuống? Có lẽ tôi đã nói những điều không phù hợp với đại hội. Tôi xin nói một câu kết luận..." rồi nhanh chóng bước xuống.

Dưới hội trường, nhiều hội viên mệt mỏi ngồi nghe. Có người còn cho chân lên ghế ngồi cho thoải mái.

Nhà văn Trần Hữu Lục sau khi nhận tới 4 tràng pháo tay "mát mẻ" của các đại biểu phía dưới ngán ngẩm nói: "Trước sức ép về thời gian, tôi cũng thiếu bình tĩnh, xin lắng nghe tôi một chút thôi" những mong các vị đại biểu ngồi dưới nể tình mà đừng vỗ tay thêm lần nữa.

"Khổ" nhất là nữ nhà văn Bích Ngân, đang nói dở thì nghe tiếng vỗ tay rầm rầm, chị chỉ kịp thốt lên: "Tiếc quá" và sau đó là đọc vội vàng cho xong bản tham luận của mình kèm lời nhắn: "Chỉ một câu nữa thôi".

"Bị" vỗ tay quá nhiều, không ít diễn giả luống cuống, nhầm lẫn dòng nọ với dòng kia. Người bình tĩnh hơn hơn thì cố gắng đọc cho hết bản tham luận đã được chuẩn bị hết sức công phu của mình. Tuy nhiên, đa phần đều phải "xin hết" nhanh chóng. Biết trước thế nào mình tham luận của mình cũng bị cắt ngang, nhiều đại biểu "tỉnh táo" hơn cáo lỗi không lên đọc tham luận cùng một lý do: "đau họng".

Bài báo liên quan đến ĐH Hội nhà văn được truyền tay trong ĐH.

Các bản tham luận theo một số người thì chỉ thích hợp để... in kỷ yếu bởi ở bất cứ đại hội nào, đây cũng là phần khiến người nghe "ngán nhất". Vì thế, phía dưới hội trường, vị thì đọc báo, vị gà gật, nói chuyện, nhắn tin... nếu không chịu nổi nữa thì đứng lên ra ngoài cho thư giãn đầu óc.

Nói như nhà thơ Nguyễn Việt Chiến, một trong những đại biểu có tham luận ngắn nhất trong buổi chiều 5/8 thì: "Mỗi người đến đây đều mang theo một bồ chữ. Vì thế tôi không muốn khua văn múa chữ ở đây, chỉ xin đọc một trích đoạn ngắn của tham luận".

Tuy nhiên, không phải ai cũng chọn cách rút thông minh như vậy. Trước những tham luận khô cứng, một vị đại biểu ngồi phía dưới hài hước nói: "Thôi, vỗ tay đến ba lần mà vẫn chưa chịu xuống. Bao nhiêu người lên đọc đã bị vỗ tay mời xuống mà vẫn không biết rút kinh nghiệm". Lúc đầu, chủ tịch đoàn dự định không cho các đại biểu giải lao để tranh thủ thời gian, nhưng cuối cùng, xét thấy "vì không thể lạm dụng" sự kiên nhẫn của đại hội nữa nên Chủ tịch Hữu Thỉnh đành phải tuyên bố cho đại hội nghỉ giải lao 20 phút để có thể công bố kết quả kiểm phiếu bầu ban chấp hành mới từ 17h30.

Từ 30 bầu 15 xuống còn 18 bầu 15

Có lẽ phần kịch tính nhất là công bố kết quả kiểm phiếu đề cử và ứng cử. Sau hơn 7 tiếng đồng hồ làm việc vất vả, Ban kiểm phiếu đã tìm được 30 người có số phiếu đề cử cao nhất trong tổng số 712  phiếu phát ra, thu về 693 phiếu, phiếu hợp lệ 692.

Danh sách 30 nhà văn được phiếu cao (xếp từ trên xuống dưới): Hữu Thỉnh: Nguyễn Trí Huân, Trần Đăng Khoa, Nguyễn Quang Thiều, Hữu Ước. Lê Quang Trang, Trung Trung Đỉnh, Nguyễn Thị Ngọc Tư, Hồ Anh Thái, Đào Thắng, Nguyễn Thị Thu Huệ, Phan Trọng Thưởng, Phan thị Vàng Anh, Đỗ Bích Thúy, Bằng Việt, Lê Văn Thảo,Trần Đức Tiến, Trương Nam Hương, Đình Kính, Vũ Hồng, Văn Công Hùng, Dương Thuấn, Võ Thị Xuân Hà, Linh Nga Niếc Đam, Thanh Thảo, Nguyễn Hoa, Lê Minh Khuê, Đinh Quang Tốn, Nguyễn Thị Mai, Khuất Quang Thụy.

Sau đó, có 12 người xin rút là: Trần Đăng Khoa, Hữu Ước, Nguyễn Thị Ngọc Tư, Hồ Anh Thái, Phan thị Vàng Anh, Đỗ Bích Thúy, Bằng Việt, Lê Văn Thảo, Trương Nam Hương, Thanh Thảo, Lê Minh Khuê, Nguyễn Thị Mai.

Danh sách còn lại 18 người. Đại hội đứng giữa 2 lựa chọn: “đôn” những người thấp phiếu hơn cho đủ 30 người để bầu lấy 15 theo tỉ lệ bầu 2 lấy 1, hay chỉ bầu 18 người còn lại để lấy 15. Cuối cùng, bằng hình thức biểu quyết giơ tay, đại hội đã thông qua phương án 2.

Vào lúc 19h, Đại hội Hội nhà văn VN tiến hành bỏ phiếu bầu BCH mới. Với việc bầu 15 người từ 18 ứng cử viên, hy vọng đại hội nhà văn lần thứ 8 sẽ chọn được số lượng BCH như mong muốn.

Có lẽ đây là ngày làm việc mệt mỏi và muộn nhất của các đại biểu. Nhưng những người mệt nhất phải là các thành viên Ban kiểm phiếu, bởi họ sẽ phải làm việc suốt đêm nay để có kết quả bầu cử cho đại hội vào sáng ngày mai.