'Khai tử' thanh tra xây dựng cấp phường

Theo Nghị định 26 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của thanh tra Xây dựng có hiệu lực từ ngày 15/5 tới, việc thí điểm thành lập lực lượng thanh tra Xây dựng quận, huyện và phường, xã, thị trấn (Quyết định 89/2007 của Thủ tướng) sẽ được chấm dứt.

Như vậy, Thanh tra xây dựng chỉ còn hai cấp là Thanh tra Bộ Xây dựng và Thanh tra Sở Xây dựng. Riêng Hà Nội và TP HCM được tổ chức các đội đặt tại địa bàn cấp quận, huyện do Sở Xây dựng quản lý còn thanh tra cấp phường, xã sẽ không còn được duy trì. Bộ Xây dựng cho rằng, dù lực lượng thanh tra ở 2 khu vực này đã hoạt động hiệu quả, song đến nay thời gian thí điểm đã kéo dài trong khi Luật Thanh tra quy định thanh tra xây dựng chuyên ngành chỉ có 2 cấp là cấp bộ và cấp sở nên nghị định không thể quy định khác.

Theo Nghị định 26/2013 của Chính phủ, từ ngày 15/5 sẽ không còn thanh tra xây dựng cập phường, xã, thị trấn. Ảnh: H.C.

Trước đó, theo Quyết định 89, Thanh tra xây dựng cấp phường, xã, thị trấn là "cánh tay nối dài" cho cơ quan quản lý hành chính nhà nước trong việc kiểm soát trật tự xây dựng tại địa phương. Lực lượng này được giao nhiều nhiệm vụ như: kiểm tra việc tuân thủ quy định về quy hoạch, thiết kế đã được phê duyệt; phát hiện, xử lý các hành vi xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm không gian chung... Bên cạnh đó, thanh tra xây dựng cấp phường cũng được lập biên bản vi phạm, yêu cầu ngừng thi công và trình chủ tịch UBND phường ra quyết định đình chỉ thi công, phá dỡ công trình vi phạm.

Tháng 7/2012, sau đợt thanh tra về tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường tại TP HCM, ông Thạch Như Sỹ, Phó chánh thanh tra Bộ Giao thông Vận Tải cũng đã đề xuất "xóa tên" thanh tra xây dựng và nên để lực lượng này trở về với tên gọi ban đầu là Đội trật tự đô thị "vì thanh tra xây dựng nhưng lại xử phạt giao thông và đô thị đã gây phản cảm cho người dân".

Theo kết quả thanh tra, lực lượng thanh tra xây dựng chủ yếu lập biên bản xử phạt về trật tự, an toàn giao thông theo Nghị định 34 của Chính phủ, con số này chiếm đến 99% số vụ lập biên bản. Cụ thể, có những phường xảy ra 11.000 vụ vi phạm do lực lượng này lập biên bản, song chỉ có 30 vụ thuộc lĩnh vực xây dựng, còn lại là trật tự an toàn giao thông. Trong số 2.700 thanh tra xây dựng cấp phường, quận ở TP HCM chỉ có duy nhất 1 người là thanh tra viên được thành phố cấp thẻ theo luật thanh tra, còn lại đều là nhân viên.