Cải lương di tản

Sống đời tạm bợ

Lâu nay, rạp Hưng Đạo được xem là thủ phủ của sân khấu cải lương, 3 đơn vị biểu diễn chính quy của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang và 6 đơn vị nghệ thuật cải lương xã hội hóa luân phiên biểu diễn tại sân khấu này. Nay, việc di dời đã khiến cho các đoàn gặp nhiều khó khăn. Hầu hết đều ngại về điểm diễn mới, được Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch TPHCM ấn định, đó là rạp Thủ Đô. Dù đơn vị chủ quản của rạp hát này là Trung tâm Tổ chức Biểu diễn và Điện ảnh TPHCM đã từng đầu tư gần 1 tỉ đồng để sửa chữa, nhưng đến nay rạp Thủ Đô vẫn được xem là “điểm diễn chết”.

Sở dĩ như vậy là vì trong một thời gian dài các bầu sô ca nhạc tổ chức biểu diễn tại đây theo kiểu chụp giựt, mất uy tín, khiến khán giả bị mất lòng tin. Mặt khác, theo các đoàn, sàn diễn sân khấu rạp Thủ Đô dù đã được gia cố nhưng vẫn ọp ẹp, chông chênh và hệ thống phông màn quá cũ kỹ. Điều quan trọng hơn là trên 10 năm qua, chưa có đoàn cải lương nào dám về biểu diễn tại rạp Thủ Đô, vì doanh thu quá kém, kể cả trong thời hoàng kim của cải lương.

Từ những nguyên nhân đó, các đoàn xã hội hóa như Thắp sáng niềm tin, Thanh Nga, Huỳnh Long, Sân khấu Vàng, nhóm Vũ Luân, nhóm NSƯT Vũ Linh... đều ngại về điểm diễn này. Các đoàn chấp nhận đời sống tạm bợ khi “gá nghĩa” với một vài sân khấu kịch nói và một số công ty tổ chức sự kiện để có điểm diễn, chờ công trình Trung tâm Biểu diễn nghệ thuật cải lương ra đời. Hiện nay, nhóm nghệ sĩ Vũ Luân kết hợp với bầu Hồng Vân, đưa cải lương về rạp Kim Châu diễn trong những ngày đầu tuần.

Sân khấu Vàng của đôi nghệ sĩ Minh Vương - Lệ Thủy sẽ kết hợp với rạp Nam Quang của bầu Phước Sang; nhóm nghệ sĩ Linh Huyền tạm trú tại Nhà hát TPHCM. CLB Cải lương Tinh Hoa của nghệ sĩ Kim Thoa đầu quân về Hội Sân khấu TPHCM (5B Võ Văn Tần); còn nhóm NSƯT Vũ Linh kết hợp với rạp Đại Đồng thuộc Trung tâm Văn hóa quận 3. NSƯT Minh Vương cho biết: “Dù chỉ là giai đoạn chờ xây dựng Trung tâm Biểu diễn nghệ thuật cải lương TPHCM, các đoàn phải tìm nơi ổn định để anh em yên tâm làm nghề. Sân khấu Vàng không còn biểu diễn định kỳ nhưng từng quý phải có tổ chức để gây quỹ từ thiện. 

Trước hết, các đoàn vẫn phải sống tạm bợ, liên kết tổ chức với các nơi để có điểm diễn. Cải lương đã khổ nay còn khổ thêm. Nếu dự án Trung tâm Biểu diễn nghệ thuật cải lương còn kéo dài ngày nào thì đời sống anh em nghệ sĩ thêm phần khốn khó.

Chỉ diễn lại tuồng cũ

Bà bầu Hồng Vân băn khoăn khi nói về điều này: “Khán giả cải lương rất thích xem nhiều vở mới, nhưng nhóm nghệ sĩ Vũ Luân nhiều năm qua vẫn diễn các vở tuồng xưa cũ, như Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài, Xử án Phi Giao, Mai trắng xe duyên, Tấm Cám... nên rất khó thu hút khán giả. Nếu biết vận dụng thời cơ, tổ chức dàn dựng quy mô các vở diễn mới, sẽ tạo đà cho sự phát triển bền lâu tại những điểm diễn mới này”.

Cùng tâm trạng này, bầu Phước Sang, sau khi “ngắm nghía” Sân khấu Vàng qua vài suất diễn của vở Sông dài, đã quyết định hợp tác với hai nghệ sĩ Minh Vương - Lệ Thủy nhằm mang lại cho khán giả nhiều vở diễn được dàn dựng mới, như Sông dài, Lá sầu riêng... Tuy nhiên, điều kiện đặt ra là Sân khấu Vàng phải dựng tuồng mới, tương tự như vở Một ông, hai bà, để đáp ứng yêu cầu được thưởng thức vở mới của khán giả.

Nhóm Thắp sáng niềm tin của soạn giả Hoàng Song Việt và các đoàn 1, 2, 3 của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang sẽ bám trụ ở rạp Thủ Đô. Tuy nhiên, theo soạn giả Hoàng Song Việt, các suất diễn sẽ chia đều ra, chen với các chương trình cải lương xưa theo yêu cầu của khán giả chứ không thể chỉ tái diễn các vở cũ. Còn nghệ sĩ Linh Huyền, từng bỏ vốn dàn dựng vở Bà chúa thơ Nôm, than: “Nhà hát TPHCM hỗ trợ công ty của tôi hết mình, tạo điều kiện để vở Bà chúa thơ Nôm diễn mỗi tháng một suất vào tối 22. Mừng đó nhưng lại lo, vì đâu phải tháng nào ngày 22 cũng rơi vào cuối tuần, còn diễn những ngày thường ở Nhà hát TPHCM rất khó có khán giả”.

Sau vở Bà chúa thơ Nôm, nghệ sĩ Linh Huyền tiếp tục dàn dựng vở mới, trước hết là tái dựng kịch bản Một ông, hai bà do chị sáng tác.