Băn khoăn sau lễ trao giải Cánh diều vàng 2009

Lễ trao giải Cánh diều vàng 2009 đã thu hút được sự chú ý của giới nghệ sĩ điện ảnh cả nước. Bởi việc trao giải của một hội nghề nghiệp không chỉ cho thấy kết quả gặt hái một năm qua của điện ảnh, mà còn phản ánh trình độ, quan niệm cũng định hướng phát triển của điện ảnh nước nhà.

Diễn ra trong khuôn khổ Ngày Điện ảnh Việt Nam đầu tiên nên buổi lễ trao giải Cánh diều vàng 2009 đã khắc phục được nhiều luộm thuộm trước đây mà báo giới đã lên tiếng. Điểm khác các lễ trao giải Cánh diều vàng trước đây là ngay sau phút khai mạc, các nghệ sĩ điện ảnh thế hệ đầu tiên đã cùng ra mắt trong sự tôn vinh của công chúng: NSND Huy Thành, NSND Hải Ninh, NSND Trà Giang, NSND Thế Anh, NSND Đoàn Dũng, Thụy Vân, Tố Uyên vv… 4 đạo diễn Phạm Văn Khoa, Nguyễn Hồng Nghi, Mai Lộc và Khương Mễ cũng được vinh danh trong buổi lễ đặc biệt này, là sự tri ân, tưởng nhớ đến những tên tuổi đã góp phần tạo dựng nền móng cho điện ảnh Việt Nam.

Mặc dù được bí mật đến phút chót, song Cánh diều vàng 2009 cũng không mấy hồi hộp, khi dường như kết cục đã được đoán trước. Không có gì “gay cấn” ở các hạng mục phim tài liệu, hoạt hình, truyền hình vv… Vợ chồng đạo diễn Thanh Vân - Nhuệ Giang đã cùng lúc lên nhận giải Đạo diễn xuất sắc nhất phim truyện video và Đạo diễn xuất sắc nhất phim truyền hình dài tập.

Năm nay, BTC trao thêm giải cho nam, nữ diễn viên xuất sắc ở hạng mục phim video và phim truyền hình dài tập và Phạm Cường, Trương Thị Mây, Hoàng Sơn, Kim Tuyến là các gương mặt diễn viên được vinh danh.

Vẫn như ở bất kỳ lễ trao giải phim nào, hạng mục phim truyện nhựa vẫn là mối quan tâm nhiều nhất của giới nghệ sĩ điện ảnh cũng như khán giả. Vì thế, các Cánh diều vàng được trao cho các phim đoạt giải trong hạng mục phim truyện nhựa 2009 cũng không tránh khỏi sự quan tâm của dư luận.

Sau khi giành giải thưởng tại LHP Việt Nam cuối năm 2009, rồi dự Oscar lần thứ 82 vừa qua nhưng không có hồi âm, ở lễ trao giải này, phim “Đừng đốt” của đạo diễn Đặng Nhật Minh lại giành tới 5 giải: Cánh Diều Vàng dành cho phim, giải Nữ diễn viên chính xuất sắc (Minh Hương), Đạo diễn xuất sắc (NSND Đặng Nhật Minh), Họa sĩ xuất sắc (NSƯT Phạm Quốc Trung), Âm thanh xuất sắc (NSƯT Bành Bắc Hải). Ngoài ra, “Đừng đốt” còn giành giải do khán giả bình chọn.

“Chơi vơi” lại chỉ nhận được giải Khuyến khích cho phim và hai giải khác cho Quay phim xuất sắc (NSƯT Lý Thái Dũng), Nữ diễn viên phụ xuất sắc (Linh Dung). “Bẫy rồng” là phim nhận được nhiều lời khen bởi diễn xuất của Ngô Thanh Vân và Johnny Trí Nguyễn, cũng chỉ không có giải gì.

Kết quả của Cánh diều vàng 2009 đã cho thấy, cách nhìn của điện ảnh Việt Nam vẫn tiếp tục có sự khác biệt với điện ảnh thế giới. Liên tiếp giành giải cao tại các liên hoan trong nước, nhưng thực tế, trên trường quốc tế, "Đừng đốt" mới chỉ giành giải khán giả bình chọn tại LHP Fukuoka, Nhật Bản 9/2009. Trong khi đó, “Chơi vơi” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên từng liên tiếp giành các giải thưởng quốc tế: giải của giới phê bình tại LHP quốc tế Venice, giải Bronze Taiga tại LHP tế ở Nga, nơi hội tụ 112 bộ phim của 17 quốc gia với BGK là các nghệ sĩ điện ảnh tên tuổi của Nga, Italia, Ucraina, Pháp và Estonia; 3 đề cử về kịch bản, quay phim và âm nhạc tại Giải thưởng điện ảnh châu Á ở Hồng Kông.

Nhiều người cũng băn khoăn khi “Đừng đốt” không bán được vé ở các rạp trong suốt thời gian qua, thì ở đây, lại được trao giải do Khán giả bình chọn. Điều này liệu có mâu thuẫn với thực tế? Ngay sau lễ trao giải, một số nhà báo hỏi một vài vị “có liên quan” về kết quả này, thì chỉ nhận được một … nụ cười.

 Có lẽ, bất ngờ lớn nhất ở Cánh diều vàng 2009 là giải Nữ diễn viên chính xuất sắc trong phim truyện nhựa được trao cho Minh Hương (phim “Đừng đốt”). Bởi chỉ có 2 diễn viên nặng ký nhất là Hải Yến trong “Chơi vơi” và Ngô Thanh Vân trong “Bẫy rồng” nằm trong dự đoán.

Với con mắt của một đạo diễn lão làng, NSND Hải Ninh cho rằng, Hải Yến xứng đáng với giải Nữ diễn viên chính. Còn NSND Thế Anh không giấu được ngạc nhiên vì “diễn xuất của diễn viên vào vai Thùy Trâm không có gì ấn tượng, trong khi, tôi đánh giá cao tính chuyên nghiệp của Ngô Thanh Vân trong “Bẫy rồng”.

Đạo diễn Đỗ Minh Tuấn thẳng thắn: “Không có nhân vật chính trong phim “Đừng đốt”. Vai diễn Thùy Trâm rất mỏng, hơn nữa, nhân vật Thùy Trâm đòi hỏi phải là diễn viên có hình thể chất phác, mộc mạc, đời thường hơn, trong khi diễn viên Minh Hương lại “bóng bẩy” với chiếc áo mới, nên không gây được xúc động cho người xem. Đặc biệt, phần diễn xuất của Minh Hương thua xa các diễn viên trong các phim dự giải. Tôi cho rằng, còn có sự thiếu bản lĩnh nghệ thuật trong trao giải, thậm chí, người ta thấy có dấu hiệu của sự tính toán, phi nghệ thuật ở đây, nhất là khi giải diễn ra trước thềm đại hội Hội Điện ảnh Việt Nam”.

Những ý kiến khen, chê trước một lễ trao giải là chuyện bình thường, chứng tỏ sự quan tâm của công chúng với điện ảnh. Nhưng điều quan trọng nhất là “đường dài mới biết ngựa hay”, thời gian sẽ có câu trả lời xác đáng nhất.