Tự tạo hình dạng bokeh trong ảnh chụp theo sở thích

Bokeh (từ tiếng Nhật) là một thuật ngữ được dùng trong nhiếp ảnh để chỉ chất lượng và hình thù của những vùng ảnh mờ nhòe ngoài vùng lấy nét.

Bokeh hình trái tim được tạo ra từ việc sử dụng một tấm bìa đen che trước ống kính 50 mm/f1.8 có cắt hình trái tim ở giữa. Ảnh: diyphotography.

Có nhiều cách tạo hiệu ứng Bokeh cho ảnh chụp như sử dụng phần mềm Photoshop, sử dụng phông nền khác nhau khi chụp ảnh hay dựa vào các yếu tố kỹ thuật khác nhau của ống kính (cấu tạo thấu kính, số lượng lá khẩu), tự tạo Bokeh theo những hình mẫu sáng tạo bằng việc sử dụng một nắp che đặt trước ống kính máy ảnh có khoét sẵn những hình ảnh mong muốn.

Trong số những phương pháp trên, bài viết chỉ đề cập đến cách tạo bokeh bằng những hình mẫu như trái tim, ngôi sao hay một hình ảnh bất kỳ do tính sáng tạo cao và không quá khó. Tuy vậy, để có thể tạo ra những hiệu ứng bokeh lung linh từ những hình mẫu sáng tạo này bạn cần nắm rõ một số nguyên tắc cơ bản sau.

Ống kính phù hợp

Để có thể tạo một hình dạng bokeh yêu thích cho ảnh chụp, trước hết bạn cần cắt một tấm bìa đen có kích thước bằng với đường kính của ống kính, sau đó khoét ngay chính giữa một hình dạng mong muốn như hình trái tim, ngôi sao....như hình bên dưới. Với cách làm này, chúng ta sẽ tạo ra một giá trị khẩu độ mới nhỏ hơn thay cho độ mở mặc định của ống kính đang sử dụng.

Cơ bản, bạn có thể sử dụng gần như mọi loại ống kính để tạo ra những hiệu ứng bokeh mong muốn. Song, những ống kính có độ mở lớn (f1.8 hay thậm chí f1.4) với chiều dài tiêu cự từ 50 mm trở lên là những lựa chọn ưu tiên hàng đầu. Vì những model ống kính có độ mở tối đa hạn chế (f3.5 hoặc lớn hơn), việc cắt hình mẫu bokeh mong muốn sẽ khó thực hiện hơn (do kích thước ngày càng nhỏ) và thao tác lấy nét đối tượng cần chụp cũng không còn đơn giản nữa.

Một khi đã lựa chọn được một ống kính phù hợp, điều đáng quan tâm ở đây chính là kích thước của hình dạng Bokeh mà bạn dự định tạo ra.

Kích thước của hình mẫu bokeh (đường kính của khẩu độ mới)

Cách đơn giản để có thể tính đường kính của khẩu độ mới chính là lấy chiều dài tiêu cự chia cho trị số f nhỏ nhất (đối với ống một khẩu). Cụ thể, nếu sử dụng ống 50mm/f1.8, ta sẽ có giá trị đường kính thực sự của độ mở ống kính tối đa là 27,7 mm. Tương tự với ống kính tiêu cự 100mm, khẩu độ f2, ta sẽ có giá trị đường kính thật của khẩu độ sẽ là 50 mm.

Ảnh chụp thử bokeh hình ngôi sao 4 cánh bằng ống kính tiêu cự 18-55 mm/f3.5-5.6 ở tiêu cự 50 mm, f5.6.

Một khi đã có được kích thước độ mở thật của ống kính, lúc này bạn vẽ một vòng tròn đồng tâm (trên tấm bìa đen ban đầu) có kích thước nhỏ hơn giá trị vừa tính được. Sau đó, tiếp tục vẽ hình ngôi sao hay trái tim nội tiếp đường tròn nhỏ này rồi cắt bỏ đi phần bên trong để chừa chỗ cho ánh sáng đi qua ống kính là xong.

Ngoài việc tính kích thước của hình dạng bokeh mới, bạn cũng cần lưu ý cắt tỉa hình dạng bokeh mong muốn sao cho thật sắc nét để có kết quả ưng ý. Có thể sử dụng chế độ Manual hay Av và thiết lập giá trị khẩu độ nhỏ nhất (f1.8 hay nhỏ hơn nếu có thể). Khi chụp, khoảng cách giữa máy và chủ thể nên thu hẹp tối đa (trong phạm vi lấy nét cho phép của ống kính), nhưng khoảng cách giữa chủ thể đến phông nền càng xa hình dạng bokeh càng đẹp hơn.

Lâm Vũ