Thuyền đắm ngày đẹp trời

Dương chuẩn bị ra khỏi nhà. Anh không nhớ hôm đó thứ mấy. Mà cũng chả cần thiết. Có thể bất cứ ngày nào trong tuần. Chỉ có điều rõ ràng đó là một ngày nắng đẹp. Mặt trời uể oải lên chậm. Nó chùng chình trong mây trắng như vẫn còn ngái ngủ, quấn mình trễ nải trong chiếc màn nhung. Vài tia nắng ấm áp rắc qua tán lá. Rồi cái màu vàng óng như len trải thảm, kéo sợi đến tận cuối chân trời.

Dương đẩy xe ra cửa. Tâm hồn vui lắm. Môi anh vẩu lên, ngậm điếu thuốc. Một hơi rít sâu. Làn khói rê vào tận đáy phổi chất ngất giác cảm. Mùa thu đã về. Hơi lạnh tràn mọi ngõ. Nửa khuya, cơn mưa lớn như cuốn đi hết những bụi bặm, rác rưởi đời anh. Những ngày vừa qua anh đã sống buồn quá. Lòng hẹp như một vỉa hè bị hàng quán chiếm dụng, nhôm nhoam, chật chội. Những mặt người hầm hố, nham nhở khai quật. Những mưu mô nháo nhoàng, tăm xỉa, đớp đáp.

Nắng xối đỉnh đầu. Bất chợt, Dương thèm cơn mưa. Và giờ đây, lúc này, thời khắc chuyển mùa. Một ngày đẹp trời đã đến. Nhưng Dương có biết đâu. Trước và sau một phút chẳng đã từng có những đổi thay làm rung chuyển thế giới hay sao?

Còn bây giờ thì Dương đang vui. Anh đến quán cà phê để gặp một người quen cũ từ lâu bặt tin. Hình như y đi làm ăn xa, vừa trở về. Địa điểm hẹn thơ mộng, nhiều bóng cây. Nhưng vừa bước vào thì cũng là lúc điện thoại rung lên. Một tin nhắn từ số máy lạ. Người bạn xin lỗi vì không thể đến được. Y biện bạch một lý do đáng hồ nghi. Rối rắm và khó hiểu. Những mẫu tự loăng quăng không dấu càng làm Dương không tin vào mắt mình.

Tạm chấp nhận thế này, một cuộc hẹn bị hủy vào đầu buổi sáng đẹp trời. Thế thôi! Còn vì sao thì có ngàn lẻ một lý do. Và Dương quyết định vẫn ngồi xuống. Anh gọi cà phê. Không việc gì phải vội với buổi sáng đẹp như thế này. Cuộc đời có bao lâu. Không tận hưởng thì thật uổng phí. Rồi anh thoáng có ý nghĩ là nên gọi thêm một ai thế vào chỗ người đã vắng mặt. Ai cũng được. Điều đó không còn quan trọng. Dương mở danh bạ điện thoại, vừa hút thuốc, vừa dò vu vơ. Những hàng tên chớp lướt vô vị dưới mắt anh. Anh cố hình dung một gương mặt rồi lơ đễnh bấm đại.

Sau vài nhịp chuông rè rè, một giọng nói trầm đục cất lên làm anh giật mình. Một tiếng cười khùng khục mắc trong cổ. Một khứa nào đó mà anh chưa kịp nhận ra đã vội nhận lời là rất sẵn lòng, đến ngay. Y đang ở rất gần và sẽ có mặt chỉ trong dăm phút nữa.

Khi khứa bước vào, Dương ngớ người vì đó không phải gương mặt anh mong đợi. Thì ra anh đã gọi nhầm vì trong điện thoại lưu quá nhiều tên trùng nhau. Nhưng rõ ràng người mà anh thực sự mong muốn như thế nào thì chính anh cũng không rõ.

Chỉ biết rằng Dương tràn trề thất vọng. Trong khoảng mù của trí nhớ, Dương chỉ biết đây là đối thủ của một đối tác trong một đối vụ nào đó. Hoàn toàn không thích hợp với không gian buổi sáng đẹp và tâm trạng của anh. Mọi việc có vẻ muộn màng khi tiếp tục trượt ra ngoài ý định. Khứa luôn tỏ ra nhã nhặn, là một tay biết điều. Tuy nhiên, cuối buổi, khứa lại vụng về quá đỗi:

- Ông vẫn làm ở chỗ cũ hả? Đã chuẩn bị gì chưa? Thuyền sắp đắm rồi!...

Lại một sự cố rơi ra ngoài vòng kiểm soát. Cả hai chia tay nhau đắng đót và vội vã trong cảm giác cố chạy thoát khỏi cục nợ…

***

Thuyền sắp đắm. Là sao nhỉ? Tại sao khứa biết mà nói với Dương nhỉ? Nếu đã thế rõ ràng nhiều người biết. Còn anh tại sao lại không? Công việc của mình đáng ra, anh rõ hơn ai hết mới phải chứ? Đúng là một tin không đáng chút nào vào buổi sáng đẹp trời.

Kể từ đó, Dương biết mình khó bình yên được nữa. Có một nỗi buồn râm rỉ, len lỏi ứa trào. Tim đập mạnh vì linh cảm mơ hồ một sự cố nào đó đang chực bủa xuống. Dương phấp phỏng rà soát lại công việc. Anh định tâm và cố nhoài sâu xuống cái hố cảm giác để vực tìm những chuỗi sự kiện liên đới về hình ảnh con thuyền sắp đắm mông lung nào đó.Và anh đã tìm thấy.

Thì ra anh đã lơ đãng. Mà cũng chẳng phải. Anh linh cảm, thoáng biết, nhưng đã cố quên đi. Thiên hạ máu thật. Chẳng việc gì không đánh hơi được.

Dương là tay cạo giấy, chữa mô-rát quèn trong một tờ báo nhỏ. Chính xác đó là một tạp chí ra hằng tuần chuyên về điện tử, công nghệ thông tin. Gần đây, khi kinh tế thế giới suy thoái, dư chấn của nó đã lan tỏa những chân rết vô hình trong đời sống. Nghe phong thanh tờ báo của Dương không còn thuận lợi trong phát hành. Thị phần vốn đã nhỏ giờ càng bị thít lại. Nhiều nhà đầu tư là các hãng công nghệ lớn như điện thoại, laptop, máy tính… đã rút ra. Những cuộc thương lượng quảng cáo không thành. Số lượng phát hành giảm sút nghiêm trọng. Những số báo chuyển đi các nơi đến hẹn lại trở về gần như y nguyên. Một sự phũ phàng khó có thể chấp nhận nổi.

Không hiểu bây giờ người đọc thích cái gì? Những cuộc cải tổ về nội dung và hình thức liên tục diễn ra. Ban biên tập tranh cãi như mổ bò. Đập bàn. Đấm cửa. Vục đầu vào nước lạnh. Mắt cay. Đẫm lệ. Thở dài. Hy vọng rồi thất vọng. Tờ báo tuy vẫn ra đều đều nhưng đã mang dung mạo của một món hàng thiu ế ẩm, không khác mớ rau cải thối rữa chẳng ai thèm đoái hoài, nằm phơi trong ánh chiều của phiên chợ tàn tạ.

Mặc cho bìa một là sự cố gắng hết mình của đám họa sĩ trình bày. Căng hết cỡ các hình khiêu khích của siêu mẫu, ca sĩ, minh tinh màn bạc, người đẹp phớn phở, mỡ màng… Cạnh họ là những món hi-tech, macbook-pro, ipod-shuffle công nghệ cao. Những tấm hình với kỹ thuật vi tính vuốt phẳng, mông má. Những thân thể bốc lửa uốn éo, quyến dụ. Vậy mà cũng chẳng lừa thêm được ai.

Phòng phát hành đưa ra kế sách bán một tờ báo tặng kèm một món quà. Cho đến số gần đây nhất, tay tài xế chuyên chở báo đi giao cho các đại lý đã tru lên như sói. Gần như chở đi bao nhiêu thì nhận về bấy nhiêu. Rồi y còn phát hiện một điều đáng chán: sợi dây buộc báo thành từng lốc vẫn còn nguyên tem nhãn, chưa hề được mở ra. Nghĩa là nó ế ẩm đến mức người tiêu dùng không buồn để mắt nữa.

Tại sao vậy chứ?! Là sự thật bẽ bàng hay có một mưu mô, một cái bẫy vô hình đã được giăng lên nhằm sát hạ không thương tiếc giữa các tờ báo là đối thủ cùng kênh, cùng đối tượng bạn đọc? Những cuộc họp liên hoàn lại tiếp tục từ sáng đến chiều nhằm cứu vãn tình hình.

Dương vẫn là tên cạo giấy, chữa mô-rát hèn kém ăn lương. Anh chỉ biết căng toét mắt ra để cùng đồng nghiệp quẫy cựa vô vọng trong nỗ lực cải tiến cuối cùng. Anh săm soi đến từng dấu phẩy. Tờ báo sạch bong, không còn một lỗi chính tả nhỏ. Nhưng hiệu quả phát hành cũng không cải thiện được chút nào. Báo ế vẫn ùn ùn trả về.

Mỗi buổi sáng cầm tờ báo cũ lên, Dương cảm thấy rỗng lạnh như đang thọc vào gương mặt thớt bì bẹt. Cô hoa hậu lõa lồ lúng liếng cười với anh, vô cảm hệt như nhựa tái sinh. Tờ báo nhõng nhẹo, phô cứng như mảnh bìa trên tay. Một sự vô hồn đáng cảnh giác và âm u như cái chết, thiếu vắng bản sắc và cá tính.

Anh biết sắp kết thúc mà vẫn không thể tin. Mỗi ngày đi về vẫn mò mẫm với trái tim không hy vọng. Thật khủng khiếp. Dâng ngợp trong anh gánh nặng cơm áo vô hình. Thuyền sắp đắm cho dù ngày vẫn đẹp trời. Nó làm anh khó thở. Mà sao có thể thở nổi khi cả đám người đang treo lơ lửng trên trái bom nổ chậm. Tất cả sẽ nổ tung vào lúc bất ngờ nhất.

Khi cả bọn đang cười chẳng hạn. Dửng dưng như không mà tan nát từ lâu rồi. Không ai dám nghĩ khi con tàu đắm sẽ dạt trôi về đâu nữa. Ngày vẫn đẹp. Ngoài kia mùa xuân đang mon men tới gần. Có thể nghe hương vị Tết trong ngọn gió thoảng. Thuyền đắm vào mùa xuân. Rồi Dương tự an ủi, ai chẳng một lần trong đời phải chết. Nhưng cái chết có trống trải như bị mất việc làm không? Chắc phải ghê gớm hơn nhiều. Rồi lại tự an ủi, một lần và mãi mãi. Giãy giụa cũng không thể thoát. Mà tại sao cứ nghĩ đến sự kết thúc? Anh đúng là tên quá nhạy cảm, một kẻ rỗi hơi.

Nếu chỉ còn được một đêm vui thì cứ vui, vui tràn lên. Ai có thể biết những chuyện gì xảy ra trước một phút lúc mười hai giờ đêm, thời khắc chuyển của bóng tối và ánh sáng...

***

Vẫn có lúc Dương nghĩ khác. Buổi sáng đẹp trời ấy, nếu người bạn không hủy cuộc hẹn, anh không gặp khứa, hay giản đơn hơn là chịu khó bấm thêm một vài tên trong danh bạ điện thoại thì biết đâu đời anh đã thoát? Đã nhẹ nhõm? Chẳng biết được.

Cuộc sống vẫn ở thì hiện tại tiếp diễn. Ít ra thêm được vài ngày vui hay giả vui. Còn bây giờ cảm giác con thuyền sắp đắm ám ảnh không thể dứt được. Như một bức tranh. Ban đầu chỉ một nét. Hai nét. Rồi ba nét. Sau đó không còn đếm được. Nó đan kín, dày đặc. Một gam màu ảm đạm, một màn sương lạnh bao phủ cuộc sống anh.

Dương cố gắng xé toạc cái màn sương ấy ra để nắm, để đếm từng nét, sắp xếp lại xem thử có thể giải quyết được gì không. Nhưng sương mỗi lúc càng dày. Màu mỗi ngày càng tối sẫm. Nỗi cô đơn băng hoại xâm chiếm bờ cảm xúc. Anh không thể tháo gỡ được sự hỗn loạn. Dương buông xuôi khi con tàu bắt đầu chuyển tư thế. Cái mũi phía trước chúi xuống biển khi những trận sóng ướt lạnh tới tấp đổ rào rào trên boong. Bầy ó biển kêu lên những tiếng lạnh người. Chúng xâu xé, táo tác trên biển cả. Chúng đánh hơi thấy mùi của một bữa tiệc phủ phê. Mùi máu tanh trên sóng.

Dương không còn cảm giác hãi sợ nữa, nhìn thoảng quanh xem bạn bè đang ở đâu. Chẳng còn nhìn thấy ai. Tất cả đã xô dạt ở đâu đó. Rồi một ngọn sóng lớn chồm lên, ngoạm mất mũi thuyền và xé toạc cột buồm. Trong gió, một cái cây khổng lồ nghiêng nghiêng rồi đổ ụp xuống sàn nước, dội lên âm thanh như núi lở.

Không còn nhìn thấy gì nữa. Nước cuốn réo cuồng nộ. Bốn phía tung xé mưa gió bão táp. Trong mắt anh là một màn sương, sau đó các điểm mịt mờ dần. Anh muốn kêu lên nhưng không thể. Một dòng nước mặn đắng như muối cào xé lở lói cuống họng anh...

***

Dương tỉnh dậy, ú ớ. Thì ra là một giấc mơ. Tay chân anh lạnh toát, đầu ong ong. Đã quá nửa đêm. Căn nhà chìm trong giấc ngủ. Anh cảm thấy khát cháy cổ, mở cửa đi ra ngoài tìm một cốc nước. Giấc mơ biển cả làm hồn anh khô kiệt nguội đắng. Bây giờ anh có thể uống cạn cả một dòng sông.

Anh bó gối ngồi mông lung trong đêm tối. Thật lạ. Con thuyền đắm và biển cả hiển hiện quá rõ nét trong giấc mơ anh. Hoàn toàn không có hình ảnh cô đơn nhẫn nhục của gã cạo giấy ăn lương và tờ báo không phát hành được cuối mỗi tuần ùn ùn đổ về khiến cả tòa soạn ngả nghiêng như bão.

Dương vẫn lang thang trên biển như ngày xưa, khi còn là đứa trẻ. Biển gắn với anh sâu đậm đến nỗi không thể tách nó ra khỏi tuổi thơ. Mặc cho bão tố đang ở đâu ngoài xa kia, những ngày hè nóng nực, anh và bọn trẻ gần như thả dài rong hoang trên bãi vắng. Cả bọn thường chạy đuổi nhau bên những chiếc thuyền đánh cá ngoài khơi về.

Những người đàn ông, đàn bà khuôn mặt nứt nẻ khổ đau, u uẩn, quang gánh, rê lưới. Vào mùa khô hay những ngày biển động, Dương vẫn thấy họ. Trên mặt biển nhấp nhô những riềm lưới bủa vây không thể thoát, dù xa xa là chân trời viễn mộng. Họ bám vào biển như bám vào mặt cuộc sống. Và tất cả nhấp nhô, dập dềnh, khép kín như cuộc đời họ.

Cho đến tận sau này anh mới nhận ra cuộc sống anh cũng thế. Xô động như mặt biển. Nếu như họ nhẫn nhục vớt lên từ lưới những con cá thì anh cũng cần mẫn, đọc chữa những lỗi mô-rát trên trang báo. Ngày mai, khi những con cá hay tờ báo được bày biện đẹp đẽ trên mâm ăn hay tâm hồn, hoàn toàn không có ai nhớ đến những bóng hình ẩn nhẫn phía sau.  

***

Cho đến một buổi sáng, khi từ thang máy lên phòng làm việc, anh đã thấy bóng con thuyền đắm chấp chới. Từ biển xa, con tàu đã về rất gần với những vẫy gọi rét mướt. Dương thấy ngột ngạt như con cá đang bơi ngược vào ngách cụt.

Dưới cái màu xanh thẳm ngỡ miên viễn vô ưu của đại dương, con cá lạc đường ngửi thấy mùi lưu cữu, mục ruỗng ngàn năm của rong tảo. Đôi khi sự chết đắm trong một màu xanh miên man ngây dại. Con thuyền cũng đã đi qua tọa độ dấp dính giữa bình yên và giông bão. Cũng giống như anh, từ nay về sau mãi mãi không còn như trước.

Đôi khi chúng ta chết già vì một bản tin mà không thèm kiểm chứng. Người chết không vì nguy hiểm mà chính là sự cô đơn, khô úa héo tàn. Người ta chờ đợi điều gì khi cuộc đời là sự mở đầu và kéo dài của những chuỗi thất bại? Ôi, cái tin buồn đã bắt đầu trong buổi sáng đẹp trời.  

***

Sáng nào trước khi đi làm Dương cũng vào vai một khách bộ hành bận rộn, tạt qua vài sạp báo bên đường để hóng hớt tin tức. Anh loay hoay tìm kiếm rồi tim rộn lên đập mạnh khi nhìn thấy măng-sét tờ báo thân yêu của mình. Niềm vui bóp thắt lại tê tái khi anh thấy nó bị dạt vào một góc và bị bao tờ khác đè lẫn lên. Giữa một biển báo chí, mỗi tờ báo là một con thuyền tung buồm ra khơi. Dù nằm khuất phía dưới, con thuyền bé bỏng thân yêu ấy vẫn hét gọi anh một cách tuyệt vọng.

Hình như độc giả đã lãng quên nó. Nó vẫn ra đúng kỳ, vẫn âm thầm xuất hiện một cách kiên nhẫn. Nhưng hình như độc giả đã lãng quên. Tờ báo như đứa con bị từ chối. Mỗi quầy chỉ nhận một, hai tờ chiếu lệ rồi nhét vào một góc khuất nhất.

Dương buồn bã nhận ra thân phận hẩm hiu của mình cũng lặng lẽ đánh chìm vào một góc khuất như vậy. Đâu ai hay biết anh vẫn khát khao sự sống mỗi ngày, trong mỗi dòng mô-rát, khi căng mắt rà soát cho mỗi dòng tin.

Bây giờ tờ báo nằm lờ mờ, xa lạ như gương mặt của người bệnh. Nhưng dù đứng ở góc nào của sạp báo Dương cũng nhìn thấy ở nó một sự thực. Rằng nó là một cánh buồm quá lạc loài giữa biển cả tin tức. Anh đau xót nhớ về nó. Nó đang chết trong lòng độc giả. Nó đang ở những giây hấp hối cuối cùng... 

***

Một đêm khi đang làm việc, Dương thoáng thấy một người khách lạ đi vào phòng. Tự y kéo ghế ngồi một góc. Y chẳng làm gì và chẳng quấy rầy ai hết. Chỉ ngồi thế thôi. Hình như y đã đặt thuê văn phòng này nếu tờ báo công nghệ dọn đi. Chỉ là vấn đề sớm muộn.

Y ngồi đó với gương mặt thân thiện, đôi mắt mở to hớn hở, nhưng không ai buồn đến bắt chuyện. Cứ như vậy, một tuần sau thì y mở máy tính chơi game. Y say mê cuộc đấu đến độ chẳng còn chú ý đến ai. Y doãi chân, doãi tay thoải mái như đang là chủ nhân của căn nhà.

Có lẽ cho đỡ mỏi mắt, y ngước lên nhìn những bóng người vác từng chồng báo ế chạy ra vào loăng quăng. Y thở dài thườn thượt.

Dương thấy xa lạ với công việc diễn ra, như sục tay vào biển tin tức nhạt nhòa, lạnh lẽo vô cảm như những xác chết. Một nỗi kinh tởm táng tận. Ngày xưa anh chưa từng như thế. Anh  sửa chữa những bản tin với nụ cười trên môi khi hình dung bạn đọc thú vị thế nào vào buổi sáng mai khi cầm tờ báo. Còn giờ, anh nhận ra mình bu bám vào bàn phím như một quán tính.  Mỗi tiếng gõ vang lên như một cục đá ném vào tai. Càng gõ càng hoang vu. Mỗi dòng tin khác gì bản cáo phó chỉ còn chờ điền tên người gửi.

Một cái ngách nào đó đang trổ vào lòng Dương. Con tàu đang vào vùng biển dữ. Người lạ đã xuất hiện. Dương nhìn người khách lạ đang chơi cờ rồi đờ đẫn nhìn tờ báo.

Dương cứ phấp phỏng tuyệt vọng với con tàu đắm. Cho đến một hôm, lúc tờ báo đã hoàn thành vào nửa đêm thì có thông tin, không còn tiền để in nữa. Lúc đó anh đang thiếp đi. Điện thoại đổ chuông liên hồi. Anh đang mơ thấy phép lạ: con thuyền vẫn vực được dậy sau bão. Một thủy thủ tìm thấy vết nứt trên thuyền và tất cả xúm vào tìm cách bít lại. Nước trong khoang được điên cuồng tát ra. La bàn đã gãy. Mỏ neo đã vuột vào lòng biển. Chất đốt cạn kiệt. Tiếng máy nổ khen khét giật lên giữa mênh mông đại dương nghe như tiếng kêu của những con ó biển. Những tiếng kêu sắc nhọn như móng vuốt bấu vào rứt từng mảng thần kinh trong đầu Dương. Anh toát hết mồ hôi, bủn rủn, buốt lạnh cả người vì đau đớn.

Giật mình, Dương tỉnh dậy giữa đêm tối. Thì ra điện thoại đang réo vang. Tin báo làm anh không thể ngủ tiếp được. Tan nát mọi hy vọng, nỗ lực cuối cùng… 

***

Trời hửng sáng đã thấy một gã đàn ông hớt hải chạy ra sạp báo. Cái bóng trông quen quen, giống như Dương, nhân viên cạo giấy.

Sáng nay, trên ti vi đưa tin, hôm qua ở duyên hải miền Trung có một cơn bão cực lớn thốc vào bờ. Biển động dữ dội. Nước dâng lên rất nhanh do mưa lũ lớn. Rất nhiều tàu thuyền không liên lạc được với bờ. Không biết chúng có tìm được vụng biển để tránh bão tố hay không. Những câu hỏi nhức nhối mà các phóng viên truyền hình tìm cách kết nối với các đội cứu hộ bờ biển để tiếp tục cập nhật.

Mưa gió đang ở đâu đấy nhưng phương nam vẫn nắng ấm. Mặt trời như thức dậy muộn. Những tia nắng ấm như len vào những đám mây vảy cá đang trôi như huyền thoại.

Dương mệt rũ, chìm đắm trong biển thông tin bão tố. Hình ảnh những con thuyền mất tích trên biển giày vò anh. Anh cố trấn tĩnh để tìm con thuyền của riêng mình. Liệu nó có từng tồn tại hay không?

- Ông cần gì? - Gã bán báo, mắt xếch, râu quai nón dữ dằn, hất hàm hỏi anh. Dương khẽ khàng nói nhỏ tên tờ báo và cúi nhìn. Trên cái sạp mênh mông trôi nổi vô số tờ báo, tạp chí cái treo, cái nằm, màu mè nghiêng ngả…. sao vẫn thấy trống trải và xa vắng.

Một con thuyền đã bị đắm trên biển cả.

Cúi xuống, loay hoay tìm mãi vẫn không thấy. Ngước lên, đầy vẻ hồ nghi, gã râu rậm nhắc lại câu hỏi. Dương lại chầm chậm đọc rõ từng chữ tên tờ báo muốn tìm, hồi hộp chờ đợi.

Rồi Dương nghe bên tai một giọng nói như ngọn gió xa lạ:

- Xin lỗi! Hình như có nhầm lẫn gì đó. Tôi chưa từng nghe cái tên này bao giờ… 

***

Tất cả đều có thể. Vào một ngày đẹp trời…