Sách kinh dị tràn lan khắp nơi

Sách kinh dị - Văn học hay câu khách rẻ tiền

Sau thời kỳ xuất hiện của dòng sách đường rừng pha kinh dị đầu thế kỷ 20 ở Việt Nam với những nhà văn nổi bật như Thế Lữ, Lan Khai, TchyA ở miền Bắc và Lý Văn Sâm ở miền Nam, dòng văn chương huyền ảo, phiêu lưu kinh dị trở nên chìm lắng đi trong dòng chảy dữ dội của lịch sử đất nước. Mãi đến những năm cuối của thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21, thể loại văn chương này mới dần dần xuất hiện lại. Tuy nhiên, sự xuất hiện của văn chương huyền ảo, kinh dị, ma quái vẫn nhận được những cái nhìn dè dặt, lo lắng.

Các tác phẩm thuộc thể loại xuất hiện lại ban đầu đều là những tác phẩm thuộc dạng danh tiếng, có giá trị văn học nhất định như Liêu trai chí dị của Bồ Tùng Linh, Truyền kỳ mạn lục của Nguyễn Dữ, Những câu truyện kể của R.L.Sting… Sau đó, lần lượt nhiều tác phẩm mới thuộc thể loại này cũng được giới thiệu ra mắt bạn đọc như Kỳ án ánh trăng của Quỷ Cổ Nữ (Trung Quốc), Mùi hương của Jean-Baptise Grenouille… Những tác phẩm trên được bạn đọc đánh giá cao không chỉ ở cách kể truyện lôi cuốn hấp dẫn mà còn ở những giá trị tư tưởng nhân văn mà tác phẩm đem lại cho người đọc.

Thế nhưng, như là một sự thay đổi thái cực, từ chỗ kỳ thị, né tránh, những người làm sách ngay khi phát hiện nhu cầu của bạn đọc đối với loại sách này đã tập trung thực hiện rất nhiều nhan đề sách ma quái, kinh dị mới. Điều đáng nói là số lượng sách có chất lượng lại rất thấp, thay vào đó, thị trường xuất hiện hàng loạt những đầu sách huyền ảo tập trung chủ yếu vào yếu tố kinh dị, ma quái nhằm câu khách.

Ban đầu, loại sách này chủ yếu xuất hiện tại các cửa hàng cho thuê truyện tranh thiếu nhi, vốn xuất hiện ở khắp hàng cùng ngõ hẻm, với những cái tên rất “kêu” như: Hồn ma trinh nữ, Bóng trắng trong nghĩa trang, Bóng ma trên gác thượng, Đầu lâu dưới sàn nhà… Điểm chung của các tác phẩm này là tập trung chủ yếu vào việc miêu tả những cảnh tượng rùng rợn kiểu như vợ giết chồng chặt đầu chôn dưới sàn nhà rồi hàng đêm, cái đầu lại cất tiếng kêu đòi mạng; hay có chuyện kể một cách tỉ mỉ, thái quá những cảnh tượng ghê rợn như người treo cổ tự tử, yêu quái giết hại cô gái trẻ…

Bên cạnh việc miêu tả những cảnh rùng rợn, các cuốn sách kinh dị, ma quái này còn góp phần truyền bá những kiểu mê tín như người chết ngày xấu mà không cúng sẽ thành ma quay về hại người sống, bùa ngải để đi hại người…

Các loại sách kinh dị trên có nội dung hầu hết được xào xáo từ nhiều tác phẩm kinh dị có từ trước 1975, một số sách được viết ra từ nội dung của những bộ phim kinh dị của Nhật, Hồng Kông, Thái Lan… Hầu hết các loại sách này đều có hình bìa đầy những cảnh ma quái, máu me, thậm chí đôi lúc còn trở nên phản cảm với hình ảnh những cô gái khỏa thân người đầy máu. Tất cả nhằm thú hút sự chú ý của bạn đọc, nên không có gì lạ khi những loại sách này thường được bạn đọc nhất là bạn đọc trẻ tò mò lựa chọn.

Cũng chính vì mối lợi này mà từ các cửa hàng sách nhỏ, quầy cho thuê truyện… đến nay sách kinh dị ma quái rẻ tiền đã tràn ngập cả những cửa hàng sách lớn, những hệ thống siêu thị sách quy mô. Không những thế, sách kinh dị ma quái còn được ưu tiên những vị trí đẹp, nằm gần cửa ra vào hay ít nhất là đập vào mắt để thu hút bạn đọc. Giám đốc một nhà sách lớn ở TPHCM cho biết, sách kinh dị ma quái là một trong những loại sách có sức bán mạnh và ổn định nhất hiện nay.

Ngăn chặn độc hại và đáp ứng nhu cầu

Không thể phủ nhận độc giả nhiều nhất của loại sách kinh dị ma quái chính là các thanh thiếu niên vốn dĩ tò mò và ưa thích sự ly kỳ, huyền ảo. Việc các đầu sách kinh dị ma quái trở thành loại sách chữ duy nhất tồn tại ở các cửa hiệu cho thuê truyện tranh vốn dành cho bạn đọc trẻ là minh chứng rõ nhất cho thấy sự ham mê đọc truyện kinh dị nơi giới trẻ.

Truyện huyền ảo, kinh dị, ma quái không phải chỉ thuần túy hù dọa hay nhằm thỏa mãn mong ước có được cảm giác lo sợ của con người. Những truyện kinh dị hay, có giá trị văn học thường chỉ là mượn sự việc ma quái để truyền tải những giá trị tư tưởng như hệ quả của sự bỏ rơi, thiếu tinh thần trách nhiệm của cha mẹ trong The Ring (Nhật), cái ác thuần túy và hành trình đi tìm tính người của con quái vật trong Mùi hương, tội ác của con người trong Kỳ án ánh trăng… Thậm chí, có tác phẩm kinh dị còn nhằm mục tiêu giúp cho bạn đọc loại bỏ sự sợ hãi trước ma quỷ như Những câu truyện kể của R.L.Sting với các nhân vật chính luôn đánh bại ma quỷ.

Nhưng hiện nay, thị trường sách huyền ảo, kinh dị trong nước lại đang vàng thau lẫn lộn, mà trong đó vàng thì ít mà thau lại quá nhiều. Những tác phẩm rẻ tiền, chỉ chăm chăm reo rắc những yếu tố ma quái, kinh dị mà không mang đến cho người đọc sự cảm nhận về giá trị nhân văn, ngược lại đã gieo rắc nỗi sợ hãi, truyền bá mê tín dị đoan đang được những nhà làm sách, phát hành tung hô thái quá chỉ vì lý do lợi nhuận.

Các tác phẩm kinh dị huyền ảo về cơ bản cũng chỉ là một hình thức thể hiện của văn học, nếu cấm đoán có thể sẽ dẫn đến việc đánh mất những tác phẩm hay, giá trị cao, nhưng nếu bỏ lơi như hiện nay thì cái lợi lại không bù được tai hại do loại sách kém chất lượng về nội dung cũng như hình thức gây ra.

Các cơ quan chức năng như Sở Thông tin và Truyền thông các địa phương cũng đã bắt đầu mạnh tay trong việc kiểm tra ngăn chặn, nhưng trên thực tế vai trò hàng đầu vẫn là trông chờ ở các NXB, Cục Xuất bản trong việc chọn lựa để cho ra mắt những tác phẩm hay, có giá trị văn học thật sự.